I. Định nghĩa:Học tngày tiết ngũ hành là học thuyết âm khí và dương khí, tương tác cụ thể hơn trong câu hỏi quan tiền sát, quy hấp thụ cùng sự liên quan của các sự trang bị trong vạn vật thiên nhiên.Trong y học tập, giáo lý ngũ hành được ứng dụng nhằm quan gần kề quy nạp và nêu ra sự tương quan vào vận động sinch lý, bệnh lý những tạng phủ:để chẩn đoán thù căn bệnh tậtđể tìm tính năng với công dụng của thuốcnhằm triển khai công tác làm việc bào chế dung dịch men
II. Nội dung của đạo giáo ngũ hành:1. Ngũ hành là gì ?Người xưa thấy bao gồm 5 nhiều loại đồ dùng hóa học chính: kim, mộc, tdiệt, hỏa, thổ cùng mang các hiện tượng lạ trong vạn vật thiên nhiên vào trong khung hình con fan và xếp theo 5 một số loại vật hóa học trên Call là tử vi ngũ hành. Ngũ hành còn tồn tại ý nghĩa nữa là sự việc chuyển vận, chuyển hóa những vật dụng hóa học vào thiên nhiên với của tạng lấp trong khung người.
2. Sự quy nạp của ngũ hành vào vạn vật thiên nhiên và vào khung người nhỏ người
STT
Ngũ hành
Mộc
Hỏa
Thổ
Kim
Thủy
1
Ngũ Tạng
Can
Tâm
Tỳ
Phế
Thận
2
Ngũ Phủ
Đởm
Tiểu trường
Vị
Đại trường
Bàng quang
3
Ngũ thể
Cân
Mạch
Thịt (nhục)
Da lông
Xương tủy
4
Ngũ quan
Mắt
Lưỡi
Miệng
Mũi
Tai
5
Ngũ chí
Giận
Mừng
Lo
Buồn
Sợ
6
Ngũ chất
Gỗ
Lửa
Đất
Kyên loại
Nước
7
Ngũ sắc
Xanh
Đỏ
Vàng
Trắng
Đen
8
NgũVị
Chua
Đắng
Ngọt
Cay
Mặn
9
Ngũ thời(mùa)
Xuân
Hạ
Cuối hạ
Thu
Đông
10
Ngũ Phương
Đông
Nam
Trung ương
Tây
Bắc
Trong ĐK thông thường ( sinc lý):Vật chất trong vạn vật thiên nhiên với những các loại hoạt động vui chơi của cơ thể tương quan quan trọng với nhau, liên quan nhau nhằm vận động ko kết thúc bằng phương pháp tương sinch (hành nọ sịnh hành cơ, tạng nọ sinh tạng kia) hoặc kiềm chế cho nhau để giữ thừa thế quân bình bằng cách khắc chế và kìm hãm (hành này hoặc tạng này khống chế hành hoặc tạng kia)3. Các quy phương pháp buổi giao lưu của tử vi ngũ hành.a. Quy mức sử dụng tương sinh:Ngũ hành tương sinch là chỉ mối quan hệ sinh ra nhau một biện pháp trang bị tự, liên tưởng nhau cải tiến và phát triển của tdiệt, hỏa, mộc, kyên ổn, thổ. Thứ đọng từ tương sinch là: mộc sinc hỏa, hỏa sinch thổ, thổ sinch klặng, kyên sinc thủy, tbỏ sinh mộc. Sự tương sinc này cư lặp lại không ngừng. nếu như đứng xuất phát từ một hành nhưng mà nói thì hiện ra nó được hotline là “mẹ”, vì chưng nó ra đời được call là “con”.Trong cơ thể con người: can mộc sinch chổ chính giữa hỏa, trung ương hỏa sinch tỳ thổ, tỳ thổ sinh truất phế kyên, phế kyên ổn sinh thận thủy, thận tdiệt sinch can mộc.b. Quy nguyên tắc tương khắc:Ngũ hành tương khắc là chỉ mối quan hệ theo lần lượt ức chế lẫn nhau của tdiệt, hỏa, mộc, klặng, thổ. Thứ đọng từ của tương khắc và chế ngự là: mộc tương khắc thổ, thổ khắc tbỏ, thủy tự khắc hỏa, hỏa tự khắc kyên, klặng khắc mộc. Quá trình khắc chế này cũng tuần hoàn không ngừng.Trong khung hình con người: can mộc khăc tỳ thổ; tỳ thổ tự khắc thận thủy; thận tdiệt khắc trung ương hỏa; trọng điểm hỏa xung khắc phế truất kim; truất phế kyên tương khắc can mộcTrong ĐK không bình thường tuyệt dịch lý:Có hiện tượng kỳ lạ hành nọ hay tạng nọ khắc hành kia tạng cơ vượt dạn dĩ nhưng mà có mặt bệnh Hotline là tương thừa; hoặc hành nọ tạng nọ ko tương khắc được hành kia tạng tê điện thoại tư vấn là tương vũ-VD về tương thừa: thông thường can mộc khắc tỳ thổ, giả dụ can tương khắc tỳ thừa táo bạo tạo những hiện tượng nlỗi nhức vùng thượng vị (dạ dầy), đi ngoại trừ các lần (tiêu chảy bởi TK), khi trị đề nghị chữa bình can (hạ háo hức của can) cùng khiếu nại tỳ (tăng tác dụng kiện vận của tỳ).– VD về tương vũ: bình thường tỳ thổ xung khắc thận thủy, giả dụ tỳ hỏng không khăc được thận tbỏ đã gây: đọng nước (bệnh đi tả kéo dài) tạo phù dinh dưỡng, lúc chữa bắt buộc khiếu nại tỳ với lợi niệu (để gia công mất phù thũng).Quy giải pháp tương sinch tương khắc và chế ngự được biểu diễn bằng sơ vật sau.
III. Ứng dụng trong y học1. Trong dục tình sinc lý:
STT
Hiện tượng
Ngũ tạng
Can
Tâm
Tỳ
Phế
Thận
1
Ngũ hành
Mộc
Hỏa
Thổ
Kim
Thủy
2
Phủ
Đởm
Tiểu trường
Vị
Đại trường
Bàng quang
3
Ngũ thể
Cân
Mạch
Thịt (nhục)
Da lông
Xương tủy
4
Ngũ quan
Mắt
Lưỡi
Miệng
Mũi
Tai
5
Tình chí
Giận
Mừng
Lo
Buồn
Sợ
2. Trong quan hệ căn bệnh lý:
STT
Nguim nhân bệnh
VD: triệu chứng mất ngủ bênh tại trọng điểm cócác nguyên ổn nhân như
Can
Tâm
Tỳ
Phế
Thận
Mộc
Hỏa
Thổ
Kim
Thủy
1
Chính tà (căn bệnh nguyên ổn phát)
*
2
Hư tà (từ bỏ mẹtruyền cho con)
*
3
Thực tà ( từbé truyền mang đến mẹ)
*
4
Vị tà (nó bịxung khắc thừa mạnh)
*
5
Tặc tà( nó ko khắc được)
*
3. Chẩn đân oán học:Cnạp năng lượng cđọng vào các triệu bệnh dấu hiệu của ngũ dung nhan, ngũ thể, ngũ vị, ngũ quan liêu, ngũ chí nhằm kiếm tìm căn bệnh nằm trong tạng lấp tất cả liên quan.
STT
Hiện tượng
Bệnh trực thuộc tạng
Can
Tâm
Tỳ
Phế
Thận
1
Ngũ sắc
Xanh
Đỏ
Vàng
Trắng
Đen
2
Ngũ chí
Giận
Mừng
Lo
Buồn
Sợ
3
Ngũ thể
Cân
Mạch
Thịt (nhục)
Da lông
Xương tủy
4
Ngũ quan
Mắt
Lưỡi
Miệng
Mũi
Tai
a. Đề ra chính sách trị bệnh:Hư thì ngã người mẹ, thực thì tả conVd: Trong bệnh phế khí hư, phế truất lao… trong chữa bệnh buộc phải kiện tỳ, do tỳ thổ sinc truất phế kim phía trên đó là con lỗi bửa mẹTrong bệnh dịch cao huyết áp, ngulặng nhân bởi vì can dương thịnh, cần trị vào chổ chính giữa (an thần), do can mộc sinh trung ương hoả trên đây đó là chị em thực tả con.b. Về châm cứu:Trong châm cứu fan ta đưa ra các nhiều loại ngũ du huyệt ngũ du:Tuỳ vào khiếp âm ghê dương từng nhiều loại huyệt tương ứng với một hành; trong một con đường tởm dục tình giữa các huyệt là dục tình tương sinh, giữa hai tuyến đường ghê âm cùng dương dục tình thân những huyệt là tình dục tương khắcTên những huyệt ngũ du được đặt theo ý nghĩa sâu sắc của kinh Lúc đi trong đường ghê như dòng nước chảy:
Tên huyệt ngũ du
Ý nghĩa của nó
Huyệt hợp
Nơi kinh khí đi vào
Huyệt kinh
Nơi kinh khí đi qua
Huyệt du
Nơi khiếp khí dồn lại
Huyệt huỳnh
Nơi ghê khí tan xiết
Huyệt tỉnh
Nơi khiếp khí đi ra
Dưới đấy là sơ đồ gia dụng bố trí các huyệt ngũ du lien quan mang lại tương sinch cùng khắc chế và kìm hãm của ngũ hành:
Kinh
Loại huyệt ngũ du
Tỉnh
Huỳnh
Du
Kinh
Hợp
DươngÂm
KimMộc
ThuỷHoả
MộcThổ
HoảKim
ThổThuỷ
Lúc thực hiện huyệt ngũ du nhằm khám chữa căn bệnh, người ta cũng thực hiện theo nguyên tắc hỏng bổ bà bầu với thực tả nhỏ ( giảng kỹ ở chỗ châm cứu).4. Về thực hiện dược:a. Người ta xét chức năng của vị dung dịch so với mắc bệnh trên các tạng phủ bên trên cửa hàng tương quan giữa vị dung dịch, màu sắc thuốc cùng với tạng phủ
Vị thuốc
Màu thuốc
Tác dụng vào tạng/ phủ
vị chua
Màu xanh
tạng can – đởm
vị đắng
Màu đỏ
tạng tâm / tè trường
vị ngọt
Màu vàng
tạng tỳ / vị
vị cay
Màu trắng
tạng phế/ đại trường
vị mặn
Màu đen
Tạng thận / bàng quang
b. Người ta còn dung ngũ vị này nhằm chế biến làm chuyển đổi tính dược của những vị dung dịch, chuyển dung dịch vào các tạng theo đề xuất điều trị: